Prema podacima američkog Centra za kontrolu i prevenciju bolesti, oko dva odsto dece uzrasta od 3 do 17 godina pati od depresije.
Depresija može da izazove smetnje u socijalnom, emocionalnom i akademskom razvoju najmlađih ne samo u detinjstvu već i kasnije tokom života. Ipak, malo je poznato šta doprinosi razvijanju depresivnih simptoma kod mališana. Istraživači sa Univerziteta Misuri ustanovili su da nivo jezičkih sposobnosti koje deca poseduju u ranom uzrastu može da predvidi verovatnoću pojave dečje depresije.
Napredak u istraživanjima mentalnog zdravlja dece
Kit Herman, profesor sa Univerziteta Misuri – Kolumbija, otkrio je da su deca koja su od treće godine doživela mali nivo jezičke stimulacije sklonija zakasnelom jezičkom razvoju dok ne krenu u školu, kao i da imaju tri puta veće šanse da obole od depresije do trećeg razreda.
Očigledno je da je obim jezika kojem su deca izložena u ranom detinjstvu veoma važan za njihov razvoj. Bilo da jezik slušaju i koriste u vrtiću, razgovoru sa roditeljima i starijom braćom i sestrama ili putem medija kao što su televizija ili knjige, veća izloženost jeziku i vokabularu doprinosi pripremi mališana za društveni i akademski uspeh kada započnu svoje formalno obrazovanje. Ukoliko deca već imaju izražene jezičke poteškoće i, kao posledica toga, probleme u socijalnom i akademskom kontekstu do prvog razreda, vrlo je verovatno da će nastaviti da zaostaju za svojim vršnjacima, što može da rezultira negativnim mišljenjem o sebi i depresivnim simptomima do trećeg razreda, ističe Herman.
Herman je zajedno sa timom stručnjaka ispitivao podatke studije koja je sprovedena na Havajima a u kojoj je učestvovalo 587 mališana, uglavnom iz siromašnih porodica. Podaci su obuhvatali jezičke veštine i stepen jezičke stimulacije mališana kod kuće od njihove treće godine (npr. prebrojavanje knjiga i ostalog štampanog materijala koji su deci bili dostupni). Istraživači su uzeli u obzir to koliko češto roditelji razgovaraju sa detetom, kao i koliko jezika je dete u prilici da čuje oko sebe kako bi utvrdili da li je kućno okruženje adekvatno za učenje. Deca su prošla test jezičkih sposobnosti u prvom razredu, a potom i ispitivanje depresivnih simptoma u trećem. I pored varijabli kao što su siromaštvo, dečji temperament i depresija majke, istraživanje je otkrilo da su učenici koji su bili više izloženi jeziku uz odgovarajuću jezičku stimulaciju kao trogodišnjaci u većini slučajeva pokazali bolje od prosečnih jezičkih veština u prvom razredu. Oni su takođe imali mnogo manje šanse da se suoče sa depresijom u trećem razredu. Sa druge strane, kod dece kojoj je nedostajala adekvatna jezička stimulacija u ranom detinjstvu uočena je veća verovatnoća da pokažu više nego skromne jezičke sposobnosti i da iz tog razloga dožive depresiju.
Lek za depresiju
Ovakva otkrića su značajna zato što možemo da identifikujemo ključne faze dečjeg razvoja koje mogu da odrede mentalno zdravlje najmlađih tokom života i njihove profesionalne karijere. Uz razumevanje da je količina jezika kojoj je dete izloženo u prvim godinama važna, možemo preventivno da delujemo i osmislimo posebne programe kako bismo pomogli roditeljima i vaspitačima da unaprede izloženost jeziku tokom kritičnog perioda dečjeg razvoja. Osim toga, možemo da identifikujemo učenike prvog razreda kojima nedostaju jezičke veštine i posvetimo im dodatnu pažnju kako bismo im omogućili da nadoknade zaostatak u pogledu svog akademskog i socijalnog razvoja pre nego što postanu depresivni, navodi Herman.
U cilju sprečavanja pojave depresije kod najmlađih, Herman predlaže narativni pristup u interakciji i igri sa malom decom. Umesto da postavljaju previše pitanja, roditeljima se savetuje da stalno podstiču razgovor sa mališanom tokom različitih aktivnosti i prepuste mu da on vodi glavnu reč.
Otkrili smo da usmeravanjem roditelja da ostvare ovakvu vrstu interakcije sa svojom decom, ona doprinosi ne samo razvoju njihovog vokabulara već i socijalnih veština, ističe Herman.
Copyright: FamVeld
„Granice mog jezika su granice mog sveta“
Uz roditelje koji traže način na koji mogu da izleče depresiju, rešavanje delikatnijeg pitanja – kao što su mame i tate kojima laptop, mobilni telefoni i ostala tehnologija odvlače pažnju za trpezarijskim stolom – može da unapredi interakcije koje se pozitivno odražavaju na jezički razvoj dece. Promene, kao što je razgovor sa mališanom tokom porodičnog ručka ili angažovanost roditelja kako bi izdvojili dovoljno vremena i češće čitali svom detetu, ne samo da mogu da ga pripreme za akademski uspeh kasnije tokom života, zaključuju stručnjaci, već i brinu o njegovom mentalnom blagostanju.
Poznati filozof Ludvig Vitgenštajn jednom je rekao: „Granice mog jezika su granice mog sveta“. U tom smislu, jasno je da će jezička nesposobnost ne samo izložiti dete omalovažavanju i isključenju iz društvenih tokova već će potencijalno usporiti njegov razvoj. Um svakog mališana prepun je neverovatnih pitanja, kreativnih ideja i pametnih misli koje čekaju samo „jednu“ priliku da oblikovane kroz reči ugledaju svetlo dana. Zato roditelji imaju ključnu ulogu u tome da im takvu priliku što pre omoguće.
Izvor: novakdjokovicfoundation.org
