Ovo je drugi, završni deo zapisa iz 1980. godine, kao nastavak prethodne priče. Podeljen je u dve celine. Te celine su pod nazivom: Biser Karnaka i Višeslojnost hrama.
Biser Karnaka
Najugroženiji deo hrama je velika hipostilna dvorana, jedan od dodataka prvobitnog svetilišta sa preko stotinu ogromnih krečnjačkih stubova. Dvorana je podignuta relativno kasno, u vreme vladavine Setija I i Ramzesa II, i u toku poslednja dva veka više stubova se rušilo. Zanimljivo je da u visini dva najveća reda stubova, iznad kojih su otvori za svetlost, i koje je nekada prekrivala tavanica, postoji razlika u visini od 36 cm. Možda je to posledica nebrige dva „šefa gradilišta“ u vreme izgradnje, ili su hipostilnu dvoranu podizala dva različita faraona. Nije Karnak isključivo bio sedište svetog trojstva sa bogom Amonom na čelu. Na istočnoj strani hrama, bliže središtu, obavljena su iskopavanja. Taj deo je danas prazan i naziva se „Dvorištem srednjeg carstva“. Tu je otkriveno najmanje pet slojeva građevina, od kojih su najstarije podizane od čerpića i to u doba srednjeg carstva, oko 2000. godine pre nove ere. U Karnaku su otkriveni i ostaci nekadašnjih kuća, u kojima su stanovali sveštenici za vreme Ptolomeja i Rimske imperije, ali i mnogo ranije, u 8. i 9. veku pre n.e.
Višeslojnost hrama
Karnak nikad nije prestao da se menja, i bezbrojne su građevine koje u sebi imaju delove još starijih delova hrama, primeri građevinskih poduhvata kraljeva koje su njihovi naslednici rušili i iznova gradili. Neprestano se vrše nova otkrića, kao na primer delovi pilona i obeliska Tutmozisa IV, koje je njegov naslednik Amenofis III porušio i prisvojio. Najrečitiji primer je, ipak hram već pomenutog boga Atona, koji je podigao Ehnaton. Ostaci ovog porušenog hrama nalaze se u raznim delovima Karnaka, a lako su prepoznatljivi zbog specifičnog, izuzetno realističkog stila reljefa. Danas takvih komada sa reljefima, ostacima nekadašnjeg hrama, ima oko 45.000 – najviše u pilonu kralja Horemhaba. Veoma je teško ponovo sklopiti taj džinovski mozaik, tim pre što brojni komadi nedostaju. Iako istorija, posebno iz vremena Ehnatona, nije nepoznata, nju je potrebno iznova sastaviti. Zbog toga je prihvaćen predlog Univerziteta iz Pensilvanije da se moguće veze između ovih 45.000 komada Ehnatovog hrama utvrde uz pomoć kompjutera. Ipak, pre računara, francuski i egipatski arheolozi uspeli su da, na osnovu 6.000 kamenih fragmenata, sklope deo reljefa, dug 18 metara, koji se danas nalazi u muzeju u Luksoru. I tu su kultura, erudicija, posmatranje i memorija odnele pobedu nad kompjuterom, koji ove faktore ne uzima u obzir kada pokušava da reši veliku zagonetku.
**** Kraj priče, koja je zanimljiva i nadam se da je privukla vašu pažnju.
