Međutim, i van ovih velikih javnih okupljanja, Forum je bio mesto provoda i razbibrige običnog čoveka. Na njegovom pločniku, podovima bazilika i stepeništima koje vode do hramova, ostale su sačuvane urezane šare u kamenu, koje su omogućavale igranje na tlu neke vrste „mica“ ili drugih hazardnih igara. Te igre su uzele toliko maha, da su čak i zakonom morale biti ograničavane. Otuda je Ciceron sa zgražavanjem konstatovao kako se „nitkovi bez stida kockaju čak i na samom Forumu“.
Na kraju, ali ne i po važnosti, red je da se osvrnemo i na kulturni život. U Avgustovo doba odomaćila se praksa, doneta sa Istoka, da pisci svoja dela javno deklamuju pred publikom, najčešće i pre nego što su objavljena. Upravo je mišljenje okupljenog naroda, a ponekad posebno odabranih zvanica, bilo presudno za dalju sudbinu njihovih dela, zbog čega su se pisci upinjali da oratorskim efektima zadobiju pažnju i simpatije slušalaca. Obično su na osnovu reakcije „premijerne publike“ donosili svoj sud i knjižari, ljudi koji su procenjivali koji bi od spisa zavredio umnožavanje i obezbedili im primerenu zaradu. Knjižarske radnje behu na samom početku Foruma, a kasnije duž pojedinih ulica koje su vodile do glavnog rimskog trga. U blizini su podizane i javne biblioteke sa prostorijama namenjenim grčkim i latinskim spisima, od kojih su najčuvenije one na forumima Trajana i Vespazanijana. To su ujedno bila stecišta poznavalaca književnosti koji su diskutovali i kritički raspravljali o problemima literarnog stvaralaštva svoga doba.
Sa Istoka su došle i prve scenske predstave, koje su se prvo igrale pred okupljenim narodom na trgu, a kasnije podizane su improvizovane pozornice od drvene građe, koje su potom uklanjane. To su bili prigodni komadi sa plesom, pevanjem i narativnim delovima, koji su priređivani za pojedine religijske ili druge praznike. Mada su glumce, poput filozofa i retora, proterivali iz grada, ipak vremenom su prihvaćeni i zauzeli su ravnopravno mesto u javnom životu Rimljana. Krajem republike podiže se prvo kameno pozorište, a uskoro Cezar započinje gradnju još jednog, sa 20.000 sedišta, koje će završiti Avgust, da bi u međuvremenu Kornelije Balbo podigao i treći takav objekat. Time se pozorišni život trajno izmešta sa Foruma, ali istovremeno započinje i faza opadanja ovog vida umetnosti u Rimu, jer se ona sve više pretvara u jeftinu pučku zabavu.
Od prvobitnog seoskog trga, Forum se tako preobrazio u kosmopolitsku prestonicu prostranog i moćnog carstva, čime je ispunjen i Romulov testament:
„Idi objavi Rimljanima kako bogovi hoće
da moj Rim zavlada celim svetom.
Zato neka neguju ratnu veštinu;
neka znaju i tako potomstvo nek uče
da nema ljudske sile
koja bi se suprotstavila rimskoj vojsci“
Dok sam pisao tekst, razmišljao sam o nekim sličnostima sa „inspiracijom“ sa tadašnjim vremenima, ako oupšte ima smisla bilo šta porediti uzimajući u obzir vremensku distancu i tadašnju civilizaciju.
