Kada vam neko pomene reč blago, prva asocijacija je u većini slučajeva zlato, novac. Blago o kojem ću vam govoriti ne može da se meri nikakvim zlatom, niti svim novcima ovoga sveta. Reč je o najvećoj i najstarijoj srpskoj relikviji, Miroslavljevom jevanđelju.
Miroslavljevo jevanđelje je knjiga koja je pisana na srpskoslovenskom jeziku, pisano je za Miroslava, kneza humskog. Nastalo je u drugoj polovini 12. veka. Najnovija istraživanja su uspela da preciznije odrede vreme nastanka ove knjige i oni je smeštaju u period pretposlednje decenije (1180-1191). Pretpostavlja se da je nastalo u njegovoj zadužbini – Crkvi Sv. Petra i Pavla u Bijelom Polju.
Smatra se da je knjiga preneta na Svetu goru u manastir Hilandar pred sam kraj 12. veka zajedno sa Osnivačkom poveljom manastira Hilandara.
Za nju se saznaje tek sredinom 19. veka, kada je Porfirije Uspenski u zimu 1845/46. posetio Hilandar i krišom isekao jedan, 166. list.
Za vreme vladavine Kralja Aleksandra I Obrenovića, na Vaskrs 1896. godine prilikom posete manastiru Hilandaru, dobija na poklon najveće relikvije ( Osnivačka povelja manastira Hilandara i Miroslavljevo jevanđelje) u znak zahvalnosti za pruženu pomoć ovom manastiru. Nakon 1903. godine i Majskog prevrata, ono nestaje iz kraljevog trezora.
Uoči objave rata Srbiji, 1914. godine biva pronađeno u sefu kralja Petra. Zajedno sa srpskom vojskom jevanđelje preživljava albansku golgotu, dolazi na Krf gde ostaje do kraja rata. Po okončanju rata, 1918. godine vraća se u Srbiju.
Za vreme Drugog svetskog rata, ono biva čuvano u oltaru manastira Rača do 1943. godine i trezoru Narodne banke do kraja rata.
Od 1945. godine čuva se u Narodnom muzeju u Beogradu.
Miroslavljevo jevanđelje je po tipu puni aprakos arhaičnog tipa, odnosno puno izborno jevanđelje, što znači da sadrži čitanja za svaki dan, po Pashi, po Pedesetnici, po Novom letu, kao i praznična i prigodna čitanja. Tekst je pisan na belom, tankom pergamentu, na listovima veličine 42×29 cm u dva stupca od po 23 ili 24 reda, sadrži 181. list.
Najveći deo teksta pisao je anonimni glavni pisar, koji je nazvan Varsameleon. Smatralo se da je to ime koje bi moglo pripadati glavnom pisaru. Tek kasnije se otkrilo da je u pitanju grčka složenica koja u prevodu znači ‘ balsamovano ulje’
Manji deo teksta je pisao Gligorije dijak i to saznajemo iz njegovog zapisa sa poslednje strane.
