Betonski brod na Savskom keju, na prvi pogled izgleda kao samo još jedan zanimljiv ugostiteljski objekat, međutim, malo je poznato da je to jedan od tri preostala betonska broda u Evropi, napravljen 1943. godine. Brod je danas kulturni centar, muzej i pab.
Brod je pre nekoliko godina bio skoro potopljen. Pošto ga niko nije želeo, sadašnji vlasnik ga je otkupio, s namerom da ga obnovi i sačuva.
Velike dizalice bi, kažu, najverovatnije slomile brod, pa su ronioci, nedeljama, lopatama izbacivali mulj, da bi se brod, težak sedam stotina tona, izdigao s rečnog dna.
„To je bila grdosija od pedeset metara, koja je bila puna mulja, i kad kažemo polupotopljen, to znači da je sedam metara bio ispod nivoa reke Save, od pedeset metara njegove dužine. Tu smo krenuli u akciju spašavanja, prvo smo morali da repariramo te otvore kroz koje je voda ulazila. Onda smo ubacili velike vodene pumpe, 3.500 obrtaja u minuti su izbacivale vodu brže, nego što je ona ulazila. Onda je krenuo taj fizikalni deo, gde smo morali oko 1.500 tona mulja da ručno izbacimo. Kad smo sve to završili, on je i dalje bio na dnu reke Save, zbog toga što je celom njegovom dužinom od pedeset metara, on bio u vakuumu, pa smo onda vadili te pumpe i stavljali podno, da ga odronimo praktično, napravimo novi tok reke“, ispričao je vlasnik broda Marko Malenić.
I konačno, 2014. godine, baš na Svetu Petku, brod je kažu „izronio“. Ovaj svetski raritet je danas galerija, restoran, virtuelni muzej brodarstva i moderan umetnički kutak.
Iako je prostor adaptiran, izvorna konstrukcija je sačuvana. Izgrađen je 1943. godine kako bi prevozio ranjenike sa Baltičkog mora u Nemačku.
U Srbiju je doplovio kao ratna odšteta Nemačke tadašnjoj „Beogradsko-bagerskoj plovidbi“.
Njihovi brodovi stradali su u ratnom okršaju u Đerdapu kod nekadašnjeg ribarskog sela Sip, potopljenog 1966. godine prilikom izgradnje brane.
Po selu je brod i dobio ime. Zbog verovanja, da brodu koji jednom potone, treba promeniti ime, brod se sada zove Betonski brod.
„Još samo dva postoje u Nemačkoj. Jedan je proglašen nemačkim tehničkim spomenikom, i nalazi se u Roštoku, najvećem muzeju brodova na severu Nemačke, a drugi se nalazi u Bremenu, reka Vazer, koji je neki entuzijasta, kao ja, napravio pozorište“, dodaje Malenić.
Kako su ovi brodovi napravljeni, koliko su bili važni u Drugom svetskom ratu i kako je upšte moguće da beton plovi, posetioci, ali i strani turisti otkriće, zahvaljujući eksponatima, fotografijama i predavanjima.
Prioritet je, ipak briga o ekologiji. Za zagrevanje se koristi solarna energija, a fekalije sa broda skupljaju se u tankere, kako se ne bi izlivale u reku.
Izvor: rts.rs
