Beograd, 21. septembar 2024. – Nj.K.V. Prestolonaslednik Aleksandar i Nj.K.V. Princ Naslednik Filip prisustvovali su danas Državnoj ceremoniji svečanog obeležavanja misije „Halijard“ („Vazdušni most“) i položili venac na spomenik u memorijalnom kompleksu – aerodromu Galovića polje kod Pranjana. Ove godine je jubilarna, 80. godišnjica od jedne od najvećih tajnih spasilačkih misija koja se iza neprijateljskih linija odvijala tokom Drugog svetskog rata.
„Pre osamdeset godina, ovaj improvizovani aerodrom u Pranjanima predstavljao je prolaz – kapiju slobode, izlaz sa kog se sa teritorije pod nacističkom okupacijom odlazilo u slobodnu Evropu. Ova vrata su otvorenim držali hrabri vojnici Jugoslovenske vojske u Otadžbini, predvođeni svojim neustrašivim vođom, generalom Dragoljubom Dražom Mihailovićem. Kroz tu kapiju, mogli su da vide ideale za koje su se borili – demokratiju, nepokornost ugnjetavanju od strane svakog totalitarnog režima i slobodu za Otadžbinu. Oni su se borili na više frontova, protiv neprijatelja koji su bili bolje opremljeni i naoružani, kako bi omogućili svojim saveznicima, pilotima iz Sjedinjenih Američkih Država, Ujedinjenog Kraljevstva i drugih zemalja anti-nacističke koalicije, da se bezbedno vrate u svoje zemlje i nastave borbu protiv Sila Osovine.
Istina o veličanstvenoj Operaciji Halijard predugo je bila zabranjena da se otkrije, skrivana u mraku i zabranjena. Ali istina se ne može potisnuti, a borba za njeno otkrivanje neretko je teška, ali je uvek pravedna. Danas, neki ljudi i dalje pokušavaju da šire laži koje je pokrenula komunistička propaganda o srpskom narodu i hrabrim vojnicima vernim zakletvi datoj svom Kralju i Otadžbini. Ali sećanja na nesebičnost i pažnju koju su Srbi pokazali prema svojim saveznicima tokom mračnih dana Drugog svetskog rata ostala su živa do danas. Svi treba da budemo ponosni na njihovo junaštvo i žrtvu koj usu podneli“, izjavio je Nj.K.V. Prestolonaslednik Aleksandar.
Njihova Kraljevska Visočanstva bili su ovom prilikom u pratnji gospode Predraga Markovića i Vladana Živulovića, članova Krunskog saveta. Svečanosti u Pranjanima prisustvovali su i Nj.E. Nemanja Starović, Ministar za rad, zapošljavanje, boračka i socijalna pitanja Srbije kao izaslanik predsednika Aleksandra Vučića, Nj.E. Kristofer R. Hil, ambasador Sjedinjenih Američkih Država u Srbiji, Nj.E. Edvard Ferguson, ambasador Ujedinjenog Kraljevstva u Srbiji, g-đa Maja Gojković, predsednica pokrajinske vlade Vojvodine, predstavnici oružanih snaga Srbije i SAD, g. Džon Kapelo, predsednik Fondacije „Misija Halijard“, članovi Udruženja Kraljevina Srbija i brojni građani.
Kao poseban deo programa, vojnici oružanih snaga Srbije i Sjedinjenih Država izveli su padobranski skok, simbolično se podsećajući avijatičara koji su na taj način sletali na srpsku teritoriju. Nakon komemoracije na starom aerodromu, u crkvi je služen pomen za heroje ove misije, a potom su gosti posetili Osnovnu školu „Ivo Andrić“ u Pranjanima.
Tokom operacije Halijard 1944. godine, preko 500 američkih i britanskih pilota, zajedno sa nekoliko posada iz Rusije, Francuske i drugih savezničkih zemalja, odvedeno je na slobodu sa improvizovane piste u selu Pranjani kod Gornjeg Milanovca. Bila je to jedna od najvećih spasilačkih misija izvedenih iza neprijateljskih linija. Operaciju su predvodili Kraljevska jugoslovenska vojska u otadžbini i američka Kancelarija za strateške usluge (OSS). Predsednik Sjedinjenih Država Hari Truman posthumno je odlikovao generala Dragoljuba Mihailovića Legijom za zasluge (Legion of Merit), jednim od najviših odlikovanja Sjedinjenih Država, za podršku savezničkim snagama i doprinos pobedi u Drugom svetskom ratu.
