Konačno bi trebalo da bude promenjen zakon kojim je za godinu dana zakinuto oko 13.000 porodilja. Za punu nadoknadu, posle izmene propisa, biće dovoljno 12 umesto sadašnjih 18 meseci staža
Buduće mame će pre nego što otvore trudničko bolovanje u radnoj knjižici morati da imaju najmanje godinu dana staža kako bi ostvarile pravo na naknadu u skladu sa zaradom koju su primale. Granica će biti postavljena na 12 meseci izmenama važećeg zakona, koji je propisao da je za puni iznos “bolovanja” neophodno 18 meseci neprekidnog rada.
Još jedna novina povoljna za dame sa visokim primanjima jeste to što će im se prosek na porodiljskom odsustvu obračunavati na osnovu pet prosečnih zarada umesto sadašnje tri. Tačnije, moći će da prime pet republičkih proseka.
Kako “Novosti” nezvanično saznaju, ovo su dva predloga izmena Zakona o finansijskoj podršci porodicama sa decom koji će se naći na dnevnom redu jesenjeg zasedanja parlamenta. To znači da će se vratiti odredbe iz starog zakona koje su bile finansijski pogodnije za porodilje.
Pre godinu dana država je donela niz pronatalitetnih mera, međutim, na samom početku primene zakona zapelo je oko nekoliko odredaba. Na neophodnost izmena sve vreme ukazuje većina roditeljskih udruženja.
Radna grupa na čijem je čelu bila prof. dr Slavica Đukić Dejanović, ministar bez portfelja zadužena za demografiju i populacionu politiku, zaključila je da bi izmenama propisa trebalo da budu obuhvaćene mame preduzetnice, one koje su radile kraće od šest meseci i dame koje su ostale u drugom stanju u prvom mesecu radnog staža.
– Insistiraću da izmenama bude obuhvaćen što veći broj oštećenih, jer mislim da je to jedino pravedno rešenje – kaže za “Novosti” prof. dr Đukić Dejanović. – Poboljšanje će zavisiti od mogućnosti budžeta.
Pozitivna strana novog zakona o finansijskoj podršci porodici sa decom, koju nadležni posebno ističu, jeste proširen broj korisnika, pa tako sada pravo na naknadu zarade na porodiljskom imaju i žene koje nisu u radnom odnosu kod poslodavca, ali su drugim oblicima rada imale uplaćene doprinose. Tu spadaju zaposlene po ugovoru o delu, o privremeno-povremenim poslovima, poljoprivrednice, preduzetnice. Takvih korisnica je 4.425.
Prema istraživanju portala “Bebac” znatno manje je, međutim, onih mama kojima je novi propis izašao u susret od onih kojima su prava uskraćena. Oni su utvrdili da je trećina korisnica oštećena primenom novog propisa.
– Svega 914 žena ima prihode od samostalne delatnosti u nekom od 18 meseci koji se uzimaju za obračun, a 18 njih prihode od poljoprivrede – kažu u “Bepcu”. – Za ovu namenu država je izdvojila oko 304,5 milijardi dinara, odnosno nešto manje od 69.000 po korisnici za 11 meseci ili u proseku 6.255 dinara mesečno.
S druge strane, zvanična statistika je godinama unazad alarmantna.
Prema podacima Republičkog zavoda za statistiku, Gadžin Han, Babušnica i Crna Trava izgubili su prošle godine najviše stanovnika. Crna Trava prošle godine beleži rekordno najmanji broj novorođenčadi, kojih je bilo samo devetoro, dok je 48 osoba preminulo. U Gadžinom Hanu rođene su svega 34 bebe, a umrle su 193 osobe. Babušnica je dobila 46 novih stanovnika, a ostala je bez čak 293 sugrađana.
Stopa prirodnog priraštaja u 2018. godini u Srbiji bila je pozitivna u samo šest gradova, odnosno opština, a jedine dve opštine na jugu Srbije u plusu su Bujanovac i Preševo.
Najmanje beba u Zaječarskom okrugu
Najniža stopa prirodnog priraštaja zabeležena je lane u Zaječarskom okrugu, i to minus 14,8 promila. U tom kraju rođeno je 599 beba, a preminuo je 1.591 stanovnik.
NA području Nišavskog okruga prošle godine rođeno je 3.331 novorođenče, a umrle su 5.464 osobe, tako da je broj stanovnika smanjen za 2.133.
Negativnu stopu prirodnog priraštaja ima i Toplički okrug, gde je prošle godine rođeno 768 beba, a umrlo je 1.445 žitelja. Na području Pirota, prema procenama statističara, u 2018. godini živelo je 84.827 lica, a broj stanovnika je na osnovu negativnog prirodnog priraštaja smanjen za skoro 1.000.
J. Ž. Skenderija
Izvor: Novosti
