Na planini Goliji, kod sela Vrmbaje, nalaze se Košaninova jezera, redak prirodni fenomen. Neobična su po tome što nivo vode u njima opada i što presuše kada su kišni dani, a kada je vreme sunčano, jezero nadolazi. Sakrivena su usred šuma bukve, jele, smrče i bora, u blizini manastira Studenice, tako da za njih znaju tek pojedini zaljubljenici u prirodu.
Košaninova jezera su dva jezera, malo i veliko, u obliku elipse, na oko 900 metara nadmorske visine na Goliji, koji je Unesko proglasio rezervatom biosfere još 2001. godine. Ime su dobila po srpskom botaničaru Nedeljku Košaninu, rođenom u ovom kraju, koji se bavio izučavanjem jezera na Goliji i nalaze se u slivu Studenice. U neposrednoj blizini ovih jezera se nalazi manastir Pridvorica, na putnom pravcu koji vodi do manastira Studenica. Teško su pristupačna, pošto do njih vodi put dug šest kilometara kojim putnička vozila ne mogu da prođu.
Osim što presušuju kada je kišovito vreme, a nadolaze po sunčanom vremenu, za Košaninova jezera vezana je još jedna neobičnost – stručnjaci smatraju da je voda u jednom njegovom delu slana. To su utvrdili botaničari istraživači Branislav Matijević i Milovan Gajić na osnovu činjenice da se žabe nalaze samo u gornjem delu jezera. “Jezera su pod zaštitom države prve kategorije, i mnogo toga u vezi s prirodnim fenomenom koji se dešava na jezerima još nije ispitano”, kaže za “Blic” Dragoljub Šekler, upravnik Prirodnog parka Golija.
Veliko jezero predstavlja jednu specifičnu biljnu formaciju jer se u njemu naselila biljka metlasta oštrica. Ona je formirala velike i visoke busene, tako da izgledaju kao sedišta. U vreme kada tresava ozeleni, buseni se međusobno dodiruju i na pojedinim mestima jezero izgleda kao livada.
– Postoje veliki travnati žbunovi po kojima može da se skače. Interesantno je videti i kada su busenovi dopola u vodi. Ima još nekoliko tih uvala, ali je samo jedna sa tako velikim busenovima – ispričao je jedan turista koji biciklom obilazi ove krajeve.
Legenda kaže da su se vile okupljale i igrale kolo kod ovih jezera. Prema predanju, svaki busen na velikom jezeru predstavlja jednu vilu.
Izvor: blic.rs
