Pozorišna umetnost zauzima posebno mesto na kulturnoj sceni svake zemlje. Scenski izražaj koji objedinjuje više vidova umetnosti u sebi, poput glume, pokreta, muzike, scenografije, kostimografije i teksta zahteva vešte reditelje da to sve usklade. U tome po meni leži i najveći uspeh neke predstave, umeće da se uspešno spoje svi ti elementi i predstave publici u vidu vrhunskog scenskog dela. Bez sjajne interakcije sa publikom, nema ni uspešne predstave. Na osnovu predstava koje su se mogle pogledati u pozorišnoj sezoni iza nas, na repertoarima domaćih, prvenstveno beogradskih pozorišta, ali i festivalima, sastavljena je lista pozorišnih reditelja koji su svojim radom obeležili pozorišnu scenu. Neki od kriterijuma su subjektivna ocena režija, osvojene nagrade, gostovanja, zastupljenost na repertoarima i premijerne predstave ove sezone. Navedene su i aktuelne predstave koje se mogu pogledati kod nas i u regionu. U cilju popularizacije kvalitetne pozorišne umetnosti, na osnovu mišljenja bloga, ali i većeg broja ljubitelja i poznavalaca pozorišta, napravljena je lista od deset najboljih reditelja. Nadam se da će pozorišne kuće angažmanom najboljih reditelja doprineti veći umetnički renome i gledanost predstava. Na listi su se našli reditelji sa najmanje četiri odgledane (aktuelne) predstave.
Prema oceni bloga, najbolji pozorišni reditelj za sezonu 2016/2017 je Kokan Mladenović. Uspeh njegovih predstava leži u sjajno dramatizovanim i adaptiranim tekstovima, sa izuzetno preciznim rediteljskim rešenjima i odlično odabranim temama koje reflektuju stanje u našem društvu. Taj angažman, bez obzira da li je u pitanju istorijska tema ili savremeni tekst u kombinaciji sa sjanim ansamblima i umetničko-timom saradnika čine njegove predstave spektaklima (u ovim umetničko siromašnim vremenima) u svakom smislu. Režira raznovrstan repertoar, sa bogatom paletom autora, od antičkih, renesansnih, baroknih, modernista, do savremenika. Pošlogodišnji najveći uspeh je rad na jednoj od najgledanijih i svakako najnagrađivanijih domaćih predstava, Na Drini ćuprija u Srpskom narodnom pozorištu iz Novog Sada, koju je videlo nekoliko gradova u zemlji i regionu, ali ne i Beograd. Ističu se još i beogradske društveno-angažovane predstave koje su obišle veliki deo regiona: Nasilje (Dadov) i Jami distrikt (nezavisna trupa). Od Rubišta (Šabačko pozorište) se očekuje da bude jedna od predstava koja će obeležiti sezonu pred nama. Ni ove sezone, opet spletom sumnjivih okolnosti nije dobio dugo iškekivanu Sterijinu nagradu za režiju. Možemo samo nabrojati neke od predstava za koje je bio uskraćen: Opera ultima (Ujvideki Novi Sad), Čikago i Zona Zamfirova (PNT Beograd) i Doktor Nušić (Sombor/Kragujevac). Imajući u vidu ogroman talenat i umetničko-kreativan tim sa kojim radi, on je jedan od najeminentnijih pozorišnih reditelja u regionu.
Rođen je 1970. u Nišu. Diplomirao na Katedri za pozorišnu i radio režiju Fakulteta dramskih umetnosti u Beogradu, u klasi Miroslava Belovića i Nikole Jevtića (1993). Režirao tekstove autora: Eshil, Aristofan, Šekspir, Tirso de Molina,Bomarše, Marin Držić, Ibzen, Bulgakov, Harms, Enda Volš, Agota Krištof, Goran Stefanovski… Režirao je i dela gotovo svih značajnih domaćih autora različitih generacija: Aleksandar Popović, Velimir Lukić, Slobodan Selenić, Vida Ognjenović, Dušan Kovačević, Ljubomir Simović, Slobodan Vujanović, Ivan M. Lalić, Maja Pelević… Dramatizovao ili adaptirao dela Tolkina, Gorana Petrovića, Slobodana Selenića, Mirjane Novaković… Režirao mjuzikle Čikago, Kosa iZona Zamfirova. Često, pored režije, potpisuje i dramatizaciju ili adaptaciju dela.
Bio je umetnički direktor pozorišta Dadov od 1991. do 1995. godine i umetnički direktor Narodnog pozorišta u Somboru u sezoni 1999/2000. Godine 2007. i 2008. bio je direktor Drame NP Beograd, a u periodu 2009–2012. upravnik Ateljea 212.
Dobitnik je nagrade Bojan Stupica, Sterijinih nagrada: za adaptaciju – Afera nedužne Anabele (1998), Ruženje naroda u dva dela (2000), za dramatizaciju – Opsada crkve Svetog Spasa (2002), nagrada Novi Tvrđava teatar (Dogvil, 2015) kao i drugih značajnih nagrada na festivalima u Srbiji i regionu. Spletom čudnih okolnosti, izmicala mu je Sterijina nagrada za režiju.
Režije/dramatizacije/adaptacije (izbor): Šekspir/Bunjuel/Miler: Hamlet; Harms: Slučajevi; Tirso de Molina: Seviljski zavodnik i kameni gost; Bomarše: Figarova ženidba, Opera ultima; Aleksandar Popović: Razvojni put Bore Šnajdera, Mrešćenje šarana; Aristofan/Maričić/K. Mladenović: Lizistrata, Mir; Velimir Lukić: Afera nedužne Anabele; Vida Ognjenović: Kako zasmejati gospodara, Je li bilo kneževe večere; Agota Krištof: Velika sveska; Dušan Kovačević: Maratonci trče počasni krug, Balkanski špijun, Sabirni centar; Slobodan Selenić Ruženje naroda u dva dela; Henrik Ibzen: Per Gint; Šekspir: Bogojavljenska noć, San letnje noći, Ukroćena goropad, Julije Cezar; Ljubomir Simović: Putujuće pozorište Šopalović; Goran Petrović/K. Mladenović: Opsada crkve Svetog Spasa; Goran Stefanovski: Bahanalije; Mihail Bulgakov/K. Mladenović: Majstor i Margarita; Mirjana Novaković/K. Mladenović: Strah i njegov sluga; Goran Petrović: Skela; X. J. Tolkin/K. Mladenović: Hobit; X. M. Bari, M. Stojanović: Petar Pan; Enda Volš: Disco pigs; Fosi/Eb/Kender: Čikago (mjuzikl); M. Pelević: Ja ili neko drugi, Pomorandžina kora; Rado/Ragni/Mekdermot: Kosa (mjuzikl), Slobodan Vujanović: Poslednja smrt Frenkija Suzice, S.Sremac/K. Mladenović: Zona Zamfirova(mjuzikl), B. Nušić/K. Mladenović: Doktor Nušić, I. Brešan: Predstava Hamleta u selu Mrduša donja, Fon Trir: Dogvil i dr.
TOP 10 najboljih pozorišnih reditelja u sezoni 2016/2017.
 |
| Foto: Dalibor Danilović / RAS |
1. KOKAN MLADENOVIĆ (1970, Niš)
(pozicija prethodne sezone: 3)
14 predstava u 10 pozorišta, 4 premijerne:
PNT Beograd: ČIKAGO, ZONA ZAMFIROVA;
MH Beograd: DOGVIL;
Dadov Beograd:
NASILJE;
JD trupa:
JAMI DISTRIKT;
Šabačko:
RUBIŠTE;
SNP Novi Sad: NA DRINI ĆUPRIJA;
CZK Tivat/SNP Novi Sad: KOŠTANA (skinuta sa repetroara);
Kruševačko/NP Sombor: DOKTOR NUŠIĆ;
NP Kikinda: KAUBOJI;
NP Sombor/GT Budva/KC Svilajnac: JULIJE CEZAR;
TEMIŠVAR: PROSJAČKA OPERA; SHAKESPEARE SONNET 66(gostovanje);
SARAJEVO:
PROSJAČKA OPERA (gostovanje);
Diplomirao na Katedri za pozorišnu i radio režiju FDU u Beogradu, u klasi Miroslava Belovića i Nikole Jevtića (1993). Iako jedan od najvećih reditelja današnjice, već duži niz godina ga većina uprava gradskih beogradskih ne angažuju kao saradnika. Prošle sezone je režirao četiri uspešne predstave: dve u Beogradu, u Šapcu i u Temišvaru. Predstava Na drini ćuprija je učestvovala i bila nagrađivana na skoro svim značajnijim festivalima u zemlji i regionu, uključujući i glavni takmičarski program Sterije, a prema oceni bloga je jedna od pet najboljih u regionu prošle sezone; Nasilje i Jami distrikt među pet najboljih društveno angažovanih projekata, a Shakespeare sonnet 66 među pet najboljih gostovanja u Beogradu inostrane produkcije.
2. ANDRAŠ URBAN (1970, Senta)
(pozicija prethodne sezone: 1)
12 predstava u 10 pozorišta, 4 premijerne:
NP Beograd: RODOLJUPCI, SUMNJIVO LICE;
Kostolanji Dežo Subotica: ONE GIRL SHOW, MAĐARI;
NP Subotica: RUŽENJE NARODA U DVA DELA (skinuta sa repertoara);
Ujvideki Novi Sad: NEOPLANTA, BAN BANK;
SNP Novi Sad: ČAS ANATOMIJE;
NP Sombor: GOGOLAND (gostovanje);
SARAJEVO: WHAT IS EUROPE;
CETINJE: LEPTIR;
PRIŠTINA: BORDEL BALLKAN;
Studije režije na novosadskoj Akademiji umetnosti završio u klasi Bore Draškovića 2000. godine, od kad ponovo započinje intenzivan pozorišni rad. Uz podršku segedinskog MASZK-a i vlastitog ansambla stvara i nezavisne pozorišne predstave. Od 2006. je direktor je mađarskog gradskog pozorišta Deže Kostolanji u Subotici. Osnivač je internacionalnog pozorišnog festivala Desiré Central Station takođe u Subotici. Režirao preko četrdeset profesionalnih predstava u zemlji i regionu. Dobitnik je mnogobrojnih nagrada i priznanja među kojima i Sterijina za režiju. U dva navrata, prema oceni bloga je bio proglašen za najboljeg reditelja sezone, 2013-2014 i 2015-2016, režija Rodoljubacaje proglašena najboljom u Beogradu. Takoše prema oceni bloga Gogoland je među pet najboljih domaćih predstava izvedenih u Beogradu prethodne sezone.
 |
| Foto: Jaka Babnik |
3. IGOR VUK TORBICA (1987, Drvar)
(pozicija prethodne sezone: 10)
5 predstava u 5 pozorišta, 3 premijerne:
NP Beograd: CARSTVO MRAKA;
NP Zrenjanin: DON ŽUAN;
ZAGREB: HINKEMAN (gostovanje);
MARIBOR:
OŽALOŠĆENA PORODICA (gostovanje);
RIJEKA:
MIZANTROP;
Diplomirao na Katedri za pozorišnu i radio režiju FDU u Beogradu, klasa Alise Stojanović (2013). Trenutno je na doktorskim studijama i radi kao asistent na odseku Pozorišna režija. Dobitnik je Nagrade Hugo Klajn za najboljeg studenta pozorišne režije u generaciji. Njegova ispitna predstava na trećoj godini,Pokojnik, dobila je glavnu nagradu Studio festa i bila uvrštena je u redovni repertoar JDP-a. Predstava Ožalošćena porodica je bila u takmičarskom programu Sterijinog festivala, a Hinkeman pobedila na festivalima JPF u Užicu i INFANT u Novom Sadu. Blog ga je prošle godine proglasio najboljim mladim rediteljem sezone, a ove godine režiju predstave Carstvo mraka ocenio kao jednu od pet najboljih u Beogradu. Takođe, Hinkeman je među pet najboljih gostovanja u Beogradu van granica naše zemlje i među pet najboljih predstava u regionu prethodne sezone.
4. BORIS LIJEŠEVIĆ (1976, Beograd)
(pozicija prethodne sezone: 2)
8 predstava u 6 pozorišta, 3 premijerne:
Atelje 212 Beograd: ČEKAONICA, PIJANI;
JDP Beograd: HOTEL SLOBODAN PROMET;
NP Sombor: ČAROBNJAK;
NP Zrenjanin: ZRENJANIN;
SARAJEVO: BRAŠNO U VENAMA;
PODGORICA: OČEVI SU GRADILI; ČUVARI TVOG POŠTENJA (gostovanje);
Diplomirao na Akademiji umetnosti u Novom Sadu 2004. godine, gde radi kao asistent na Katedri za intermedijalnu režiju. Posebno se ističu režije verbatidrama, kao poseban oblik dokumentarnog dramskog teksta koji je nastao adaptacijom niza razgovora autora s realnim ljudima, koji otkrivaju svoja stvarna, autentična iskustva. Režirao je preko trideset predstava. Dobitnik je mnogobrojnih domaćih i regionalnih nagrada, među kojima i Sterijina za režiju. Proše sezone je režirao tri predstave: u Beogradu, Zrenjaninu i Podgorici. Čuvari tvog nasleđa je učestvovala i nagrađivana na nekoliko regionalnih festivala.
5. JAGOŠ MARKOVIĆ (1966, Podgorica)
(pozicija prethodne sezone: 4)
11 predstava u 6 pozorišta, 3 premijerne:
NP: GOSPOĐA MINISTARKA, HASANAGINICA, ANTIGONA;
JDP: SUMNJIVO LICE, UMIŠLJENI BOLESNIK; TAKO JE (AKO VAM SE ČINI);
Atelje 212 Beograd: JESENJA SONATA;
Duško Radović Beograd: MALA ŠKOLA ROKENROLA (scena za decu);
TIVAT: FILOMENA MARTURANO, HASANAGINICA;
PODGORICA:
UČENE ŽENE;
Diplomirao je pozorišnu režiju na Fakultetu dramskih umetnosti u Beogradu 1987. godine u klasi prof. Borjane Prodanović i Svetozara Rapajića. Režirao je preko pedeset predstava (drame, opere i mjuzikle) u zemlji i inostranstvu i isto toliko dobio strukovnih, festivalskih i državnih nagrada, među njima i Sterijina nagrada za režiju. Time se ubraja u najeminentnije reditelje regiona. Prošle sezone je režirao tri predstave, dve u Beogradu i jednu u Podgorici. Prema oceni bloga bio je nabolji reditelj u pozorišnoj sezoni 2014-2015.
 |
| Foto: Aleksandar Anđić |
6. TANJA MANDIĆ RIGONAT (1964, Beograd)
(pozicija prethodne sezone: /)
7 predstava u 4 pozorišta, 3 premijerne:
NP Beograd: ZLI DUSI, NAŠI SINOVI, IVANOV;
UK Vuk Beograd: ILUZIJE;
Boško Buha Beograd: GOSPOĐA MINISTARKA, USPAVANA LEPOTICA (scena za decu);
Bitef Teatar Beograd: LENI;
Diplomirala je pozorišnu i radio režiju na FDU u Beogradu, u klasi profesora Dejana Mijača. Bila Selektor Sterijinog pozorja za 2008. godine. Od 2008. do 2010. godine bila je direktor Drame Narodnog pozorišta u Beogradu gde je i danas stalni član kao reditelj. Od 2010. godine obavlja funkciju selektora Međunarodnog festivala mediteranskog pozorišta Purgatorije u Tivtu. Iza sebe ima trideset pozorišnih režija. Sezone iza nas je režirala tri predstave u Beograd, od kojih je Ivanov gostovala na više domaćih i regionalnih festivala. Blog je režiju predstave Ivanov ocenio kao jednu od pet najboljih prošle sezone u Beogradu.
7. SNEŽANA TRIŠIĆ (1981, Beograd)
(pozicija prethodne sezone: 8)
12 predstava u 6 pozorišta, 4 premijerne:
NP Beograd: HEDA GABLER, BIZARNO; RIČARD TREĆI;
Atelje 212 Beograd: KAZIMIR I KAROLINA; DECA RADOSTI;
JDP Beograd: NORA;
BDP Beograd: TERORIZAM;
NP Kikinda: NOSOROG; ŽDRELO (gostovanje);
NP Subotica: ČUDO U POSKOKOVOJ DRAGOJ, MISTER DOLAR, IZA KULISA;
Pozorišnu i radio režiju diplomirala 2009. godine na Fakultetu dramskih umetnosti u Beogradu u klasi profesora Nikole Jevtića i Alise Stojanović (Samoudica Aleksandra Radivojevića, Atelje 212). Trenutno je na doktorskim studijama i radi kao asistent na Katedri za pozorišnu režiju FDU Beograd. Predstave su joj gostovale na mnogim festivalima u zemlji i inostranstvu i dobile brojne nagrade. Dobitnica je Sterijine nagrade za režiju. Sezone iza nas je imala tri premijere u Beogradu i jednu u Kikindi. Predstava Deca radosti je bila u takmičarskom programu više festivala, uključujući i Sterijin festival. Blog je režiju predstave Ričard treći ocenio kao jednu od pet najboljih prošle sezone u Beogradu.
 |
| Foto: Braca Nadeždić |
8. EGON SAVIN (1955, Sarajevo)
(pozicija prethodne sezone: 6)
14 predstava u 5 pozorišta, 2 premijerne:
JDP Beograd: TARTIF, MLETAČKI TRGOVAC, TAKO JE MORALO BITI, UNOSNO MESTO; POD ŽRVNJEM;
NP Beograd: POKOJNIK, DERVIŠ I SMRT, KIR JANJA, ČUDO U ŠARGANU;
BDP Beograd: ĆEIF, PALILULSKI ROMAN, ČOVEK, ZVER VRLINA;
Zvezdara Teatar Beograd: PASIVNO PUŠENJE;
SNP Novi Sad: BOGOJAVLJENSKA NOĆ;
Diplomirao je 1991. godine na FDU u Beogradu na katedri za pozorišnu i radio režiju u klasi profesora Dejana Mijača. Predaje na Fakultetu dramskih umetnosti od 1979. godine, a izabran u zvanje redovnog profesora 1997. Već svojim prvim režijama predstavio se kao jedan od najznačajnijih srpskih i jugoslovenskih reditelja. Iza sebe ima preko osamdeset režija raznovrsnog dramskog repertoara od savremenih domaćih autora koje je režirao u neformalnim trupama do svetskih klasika u najvećim nacionalnim teatrima. Radio je širom bivše Jugoslavije. Dobitink je nagrada na gotovo svim festivalima u zemlji i regionu. Dobitnik je pet Sterijinih nagrada za režiju. Prošle sezone je imao dve premijere u JDP-u i Zvezdari teatru u Beogradu.
 |
| Foto: Marko Rupena |
9. MILAN NEŠKOVIĆ (1985, Valjevo)
(pozicija prethodne sezone: 9)
6 predstava u 6 pozorišta, 2 premijerne:
NP Beograd: BELA KAFA;
Atelje 212 Beograd: MREŠĆENJE ŠARANA;
BDP Beograd: BERLINSKI ZID;
UK Vuk Beograd: RUČNI RAD;
NP Vranje: RUŽA, UVELA (gostovanje);
NP Sombor: MAESTRO;
Diplomirao je pozorišnu režiju na FDU U Beogradu u klasi profesora Nikole Jevtića i profesorke Alise Stojanović. Ispit III godine režije, Balada o Pišonji i Žugi po tekstu Vladimira Djurdjevića izvodila se u beogradskom Zvezdara teatru, sa profesionalnim glumcima sa velikim uspehom. Diplomirao kao prvi student Fakulteta dramskih umetnosti u nekoj od zemalja Evropske unije, sa praizvedbom predstave Šine, Milene Marković u pozorištu Tartini u Sloveniji.Ove sezone je imao imao dve uspešne predstave u Somboru i Vranju. Obe predstave su bile u takmičarskom programu Sterijinog festivala. Ruža, uvela je pobedila na festivalu Joakim Vujić. Takoše, prema oceni bloga Ruža, uvela je među pet najboljih domaćih predstava izvedenih u Beogradu prethodne sezone.
 |
| Foto: Jure Eržen/Delo |
10. ALEKSANDAR POPOVSKI (1969, Skoplje)
(pozicija prethodne sezone: /)
4 predstave u 3 pozorišta, 1 premijerna:
JDP Beograd: METAMORFOZE, HAMLET;
SNP Novi Sad: PROMETEJEV PUT;
SLOVENIJA: PARTY TIME (gostovanje);
Diplomirao je pozorišnu režiju na Univerzitetu Kiril i Metodije. Njegovi profesori su bili Slobodan Unkovski i Stole Popov. Rediteljski debi imao je 1992. godine dramom Dejana Dukovskog Džin i sedam patuljaka u Gradskom teatru u Skoplju. Režirao je kako u Makedoniji tako i u desetak zemalja regiona i Evrope. Dobitnik Sterijine nagrade. Ove sezone je režirao Hamleta u JDP-u, koja u učestvovala na nekoliko regionalnih festivala. Blog je režiju Hamletaocenio kao jednu od pet najboljih prošle sezone u Beogradu. Bio je član žirija Sterijinog pozorja.
NAJBOLJI MLADI REDITELJ
Nataša Radulović (1992, Beograd)
Završila je osnovne studije Pozorišne i radio režije u klasi profesora Egona Savina na Fakultetu dramskih umetnosti u Beogradu (2015), a potom i master studije na istoj katedri (2016). Od 2011. godine član je redakcije zvaničnog bloga BITEF-a. Idejni je tvorac i umetnički direktor beogradskog festivala savremene ruske drame (UK Vuk Stefanović Karadžić, 2016. i 2017., po ugledu na festival Koljada-Plays). Autor je prevoda nekoliko drama sa ruskog jezika: Štucanje Vladimira Zujeva, Za tebe i Ključevi od Leraha Nikolaja Koljade. Završila je srednju muzičku školu Mokranjac, smer violina. Sa predstavama Za tebe i Ključevi od Leraha učestvovala na festivalu Kolyada-Plays, 2016. i 2017. godine u Jekaterinburgu, Rusija.
Aktuelne režije: DUET ZA SOLISTU (2017, Toma Kempinskog, Narodno pozorište Sombor), VENERA U KRZNU (2017, autorski projekat, Dorćol Platz), OSVRNI SE U GNEVU (2016, Džona Ozborna, Šafarikova 7 Beograd) i master predstava KLJUČEVI OD LERAHA (2016, Nikolaja Koljade, Beogradsko dramsko pozorište).
